آشنایی کامل با نحوه عملکرد شیر دستی هیدرولیک

نحوه عملکرد شیر دستی هیدرولیک به این صورت است که این قطعه با استفاده از نیروی دستی اپراتور، جریان سیال هیدرولیکی را در سیستم کنترل می‌کند. اپراتور با حرکت دادن دسته این شیر، می‌تواند مسیر حرکت سیال را تغییر داده، آن را متوقف کند یا به بخش‌های مختلف سیستم هدایت کند. این فرایند به صورت مکانیکی و بدون نیاز به انرژی الکتریکی یا دیگر منابع خارجی انجام می‌شود.

نحوه عملکرد شیر دستی هیدرولیک

شیر دستی هیدرولیک یک ابزار مکانیکی است که برای کنترل جریان سیال هیدرولیکی در سیستم‌های هیدرولیک استفاده می‌شود. این شیر از طریق حرکت دستی اپراتور، جریان روغن را تغییر داده و هدایت می‌کند تا به اجزای مختلف سیستم هیدرولیک وارد شود یا از آن خارج گردد. عملکرد شیر دستی هیدرولیک به‌صورت کاملاً مکانیکی است و هیچ نیازی به انرژی الکتریکی یا منابع خارجی ندارد.

1. ورود روغن هیدرولیک تحت فشار به شیر:

ابتدا پمپ هیدرولیک روغن تحت فشار را به پورت “P” (پورت ورودی فشار) شیر دستی هیدرولیک وارد می‌کند. این پورت به‌عنوان ورودی فشار عمل کرده و روغن هیدرولیک را از پمپ به شیر منتقل می‌کند.

2. تغییر جهت جریان روغن توسط دسته شیر:

با حرکت دسته شیر دستی، مسیر جریان روغن از پورت “P” به پورت‌های دیگر تغییر می‌کند. اگر دسته به سمت پورت “A” حرکت کند، روغن به سمت اجزای مختلف سیستم هیدرولیک مانند جک‌ها هدایت می‌شود. در صورتی که دسته به سمت پورت “B” حرکت کند، روغن به سمت سیستم برگشت داده می‌شود یا حرکت در جهت مخالف صورت می‌گیرد.

3. بازگشت روغن هیدرولیک به مخزن:

پس از انجام کار در سیستم هیدرولیک، روغن هیدرولیک از پورت “T” (پورت بازگشت) به مخزن باز می‌گردد. این پورت وظیفه تخلیه روغن مصرف‌شده و برگشت آن به مخزن را دارد.

4. تنظیم فشار توسط سوپاپ تخلیه فشار:

اگر فشار در سیستم هیدرولیک بیش از حد افزایش یابد، سوپاپ تخلیه فشار باز می‌شود و روغن اضافی را به مخزن هدایت می‌کند. این فرایند به‌منظور جلوگیری از آسیب به قطعات سیستم هیدرولیک انجام می‌شود.

5. کنترل جریان روغن با سوپاپ‌های داخلی:

در داخل شیر دستی هیدرولیک، سوپاپ‌های مختلفی از جمله سوپاپ‌های جهت‌دار و سوپاپ‌های فشار برای کنترل و تنظیم جهت و میزان فشار روغن به‌کار می‌روند. این سوپاپ‌ها جریان روغن را به سمت اجزای مختلف سیستم هدایت می‌کنند و فشار آن را محدود می‌کنند.

4 جزء اساسی شیر دستی هیدرولیک که باید بشناسید

برای درک نحوه عملکرد شیر دستی هیدرولیک ، شناخت اجزای اساسی آن ضروری است. این اجزا شامل پورت‌ها، دسته‌ها، سوپاپ‌ها و سوپاپ تخلیه فشار می‌شوند. هرکدام از این بخش‌ها با همکاری یکدیگر، امکان هدایت جریان روغن و تنظیم فشار در سیستم هیدرولیک را فراهم می‌کنند.

1. پورت‌های شیر دستی هیدرولیک

در یک شیر دستی هیدرولیک، چندین پورت مختلف وجود دارد که مسئول هدایت جریان روغن به و از سیستم‌های هیدرولیکی هستند. مهم‌ترین پورت‌ها عبارتند از:

الف) پورت “P” (Pressure Port یا پورت ورودی فشار)

وظیفه پورت “P” به عنوان ورودی فشار از پمپ هیدرولیک عمل می‌کند. روغن هیدرولیک تحت فشار از پمپ به این پورت وارد می‌شود و سپس به پورت‌های دیگر هدایت می‌شود.

ب) پورت “A” (Output Port A یا پورت خروجی A)

وظیفه پورت “A” یکی از پورت‌های خروجی است که روغن هیدرولیک را به سمت اجزای مختلف سیستم، مانند جک یا موتور هیدرولیک، هدایت می‌کند. این پورت به‌طور معمول برای کنترل حرکت به سمت یک جهت خاص استفاده می‌شود.

پ) پورت “B” (Output Port B یا پورت خروجی B)

وظیفه: پورت “B” مانند پورت “A” است و برای هدایت روغن هیدرولیک به سمت اجزای دیگر سیستم به‌کار می‌رود، اما معمولاً برای حرکت در جهت مخالف یا بازگشت به حالت اولیه استفاده می‌شود.

ت) پورت “T” (Return Port یا پورت بازگشت)

وظیفه: پورت “T” وظیفه برگشت روغن هیدرولیک به مخزن را دارد. پس از اینکه روغن از اجزای سیستم هیدرولیک عبور کرد و کار خود را انجام داد، باید از طریق پورت “T” به مخزن برگردد.

ث) پورت “N” (Drain Port یا پورت تخلیه)

وظیفه: پورت “N” برای تخلیه سیال اضافی یا روغن از داخل سیستم یا شیر استفاده می‌شود. این پورت معمولاً برای تخلیه فشار اضافی و روغن اضافی که ممکن است از قطعات داخلی شیر جمع شود، به‌کار می‌رود.

2. دسته‌های شیر دستی

دسته‌های شیر دستی هیدرولیک برای تغییر وضعیت جریان روغن در سیستم و کنترل حرکت اجزای هیدرولیک مانند جک‌ها و سیلندرها به کار می‌روند. این دسته‌ها می‌توانند به جهت‌های مختلف حرکت کنند و جریان روغن را به‌طور مناسب هدایت کنند.

عملکرد: با حرکت دسته به یک سمت، جریان روغن از پورت “P” به پورت “A” یا “B” هدایت می‌شود، و با تغییر جهت دسته، روغن به سمت پورت دیگر یا مخزن برگشت داده می‌شود.

3. سوپاپ‌های داخلی (Internal Valves)

در داخل شیر دستی هیدرولیک، سوپاپ‌ها نقش حیاتی در هدایت و کنترل جریان روغن دارند. این سوپاپ‌ها معمولاً شامل سوپاپ‌های جهت‌دار، سوپاپ‌های فشار و سوپاپ‌های تنظیم هستند که به کمک آن‌ها می‌توان میزان و جهت جریان روغن را کنترل کرد.

سوپاپ‌های جهت‌دار: این سوپاپ‌ها برای تغییر مسیر جریان روغن از پورت‌های مختلف استفاده می‌شوند.
سوپاپ‌های فشار: این سوپاپ‌ها برای محدود کردن فشار روغن در سیستم و جلوگیری از آسیب به قطعات سیستم هیدرولیک کاربرد دارند.

4. سوپاپ تخلیه فشار (Pressure Relief Valve)

سوپاپ تخلیه فشار ، یک قطعه حیاتی در شیر دستی هیدرولیک است که برای جلوگیری از افزایش فشار بیش از حد در سیستم طراحی شده است.

وظیفه: این سوپاپ زمانی که فشار در سیستم بیش از حد تعیین‌شده می‌شود، به طور خودکار باز می‌شود و روغن را به مخزن باز می‌گرداند تا از آسیب به قطعات جلوگیری کند.